Van alle planken

Het boekenprogramma van een reeks radiostations in de Rijnmond

Vervolgens leg ik voor u op onze tafel een gaaf boek over een verschrikkelijke periode, een prachtige bundel verhalen over een catastrofe. Ik heb het over oorlog40-45.nl onder redactie van Gerard Sonnemans. oorlog40-45.nl telt 250 bladzijden met 23 verhalen en 23 informatieve tekstblokken en is een uitgave van Sjaloom uit Amsterdam. Ik weet zeker dat u en uw kinderen in de komende vrije weken een dimensie meer aan die periode kunnen geven door het lezen en verwerken van de mooi uitgegeven bundel oorlog40-45.nl. Om u een impressie te geven van de structuur, doelstelling en rijkdom van deze bundel, geef ik u de tekst van de omslag:

Onze planeet lijkt niet zonder oorlog te kunnen. Elke dag horen we weer nieuws over landen die met elkaar in strijd zijn. Gelukkig hebben wij in Nederland vrede en is de oorlog ver weg.
Dat dachten de Nederlanders in 1940 ook - maar toen kwam de oorlog toch onze grenzen over. Vijf jaar lang bezetten Duitse troepen Nederland, drieënhalf jaar lang waren de Japanners de baas in 'ons' Nederlands-Indië. Nog steeds leven er mensen die kunnen vertellen hoe verschrikkelijk dat was: de gevechten, de onderdrukking, de honger…
oorlog40-45.nl is een bundel nieuwe verhalen over de Tweede Wereldoorlog in alle gebiedsdelen van het Koninkrijk der Nederlanden. De belangrijkste gebeurtenissen en onderwerpen uit die periode passeren de revue, waaronder de meidagen van 1940 en 1945, de vervolging van joden en Sinti, verzet en collaboratie, pilotenhulp, de hongerwinter en de arbeidsinzet.
De verhalen zijn geschreven door bekende Nederlandse (jeugdboeken)schrijvers, waarvan een groot aantal de oorlog zelf van nabij heeft meegemaakt. Ze tonen het verdriet, de angst en de boosheid, maar ook de kracht die in mensen naar boven komt onder uitzonderlijke omstandigheden. Ook feiten en achtergronden van de oorlog komen aan bod.
oorlog40-45.nl is een aangrijpend en informatief boek, dat een nieuwe generatie lezers inzicht geeft in een belangrijke periode uit de Nederlandse geschiedenis.

Nu de inleiding van Sonnemans. Die gaat zo:

Dit boek gaat over de laatste oorlog waar Nederland middenin gezeten heeft, van 1940 tot 1945. Dat lijkt lang geleden, maar die oorlog is nog steeds heel dichtbij. Denk maar aan die niet ontplofte vliegtuigbom die laatst nog gevonden werd, of aan de vergoedingen waar veel oorlogsslachtoffers nog steeds op wachten. De Nederlandse deelname aan de vredesmissies van de Verenigde Naties overal in de wereld heeft ook te maken met die oude oorlog, omdat we toen geleerd hebben hoe belangrijk het is als vrienden je komen verlossen van oorlog en geweld.
Wat weten jongeren in de eenentwintigste eeuw nog van de Tweede Wereldoorlog? Dat Rotterdam platgebombardeerd is… Dat meer dan honderdduizend Nederlanders vermoord zijn, alleen maar omdat ze joods waren… Dat de mensen van honger tulpenbollen en hun huisdieren opaten…
oorlog@40-45.nl probeert een indruk te geven van wat Nederland, Nederlands-Indië, Suriname en de Antillen overkwam en hoe de mensen daarop reageerden. De verhalen laten het verdriet, de angst, de onzekerheid en de boosheid zien, maar ook de kracht die tijdens een oorlog in mensen naar boven komt. De achtergrond waartegen de verhalen zich afspelen wordt geschetst in de informatieve tekstblokken, de woorden- en namenlijst en de tijdbalken. Bij het samenstellen daarvan heb ik dankbaar gebruik gemaakt van de kennis van het Nationaal Oorlogs- en Verzetsmuseum in Overloon.
De meeste schrijvers waren kind tijdens de oorlog. Ze vertellen wat ze zelf hebben meegemaakt, of een verhaal dat ze van een ander hebben gehoord. Andere schrijvers bedachten zelf een verhaal, maar deden daarvoor onderzoek naar hoe het is geweest. Alle verhalen samen bieden een overzicht van de hele Tweede Wereldoorlog in de Nederlanden. Een compleet overzicht? Natuurlijk niet, daarvoor is één boek te klein. Hopelijk is het genoeg om (nog beter) duidelijk te maken wat oorlog, geweld en discriminatie teweeg kunnen brengen.

Hopelijk is het genoeg om, nog beter, duidelijk te maken wat oorlog, geweld en discriminatie teweeg kunnen brengen.
Tot slot noem ik u een vijftal auteurs om het niveau van de bundel te illustreren: Sera Anstadt, Ton van Reen, Henk van Kerkwijk, Karel Eykman en Greet Beukenkamp. oorlog40-45.nl is een boek van gewicht over een cruciale periode uit de geschiedenis, voor jong en oud.

Piet Kaptein